Zijn het doorwinterde terroristen? Zijn het geslepen fundamentalisten, ervaren bommenmakers? Of eerder ontwortelde snotneuzen die verblind door dadendrang gemanipuleerd worden tot mediatieke wanhoopsdaden? Zijn het boodschappers van de angst die als een sluipmoordenaar het collectieve gevoel van veiligheid in het vizier nemen? Of ondermijners van het fundament van gezond verstand dat een samenleving maakt tot wat ze is?

Eigenlijk doet het er niet toe wie ze zijn. Het doet er niet toe of ze slim zijn, gestudeerd, gezond of ziek, blank of zwart. Het speelt geen rol of ze geloven in een zelfgemaakte god of kunstenaars zijn in het ombuigen van antieke woorden tot repetitieve haattaal als mantra om elke wandaad te rechtvaardigen. Het zijn de daden die tellen. In Londen, Madrid, Parijs, Brussel en evengoed dagelijks op elke andere plek in de wereld. Het zijn mensen die levens van hun medemensen voor goed verminken. En zo een weerzinwekkend verschil maken.

In wat je denkt, bepaal je wie je bent. Maar door wat je doet, schep je de wereld om je heen.

We hebben allemaal een dosis starheid in ons. Maar zolang het om een denkbeeld of gevoel gaat, kunnen we de kloof van onzin naar redelijkelijkheid overbruggen. Zolang een mens in staat is zijn eigen ondeugd te vertalen in woorden, zolang kan hij zichzelf en de wereld redden. Maar vanaf het moment dat je wat je denkt ook in daden omzet, herdefinieer je onherroepelijk je omgeving. Van omhelzing tot verkachting, van echte liefde tot een aanslag daarop, in elke actie creëert een mens de wereld.

Daarom is de spontane omhelzing die ik gisteren kreeg van een collega van het allergrootste belang. Daarom zijn de kaarsen die we aansteken essentieel. Daarom maakt de buurman na de dood van zijn vrouw even bezoeken een hemelsbreed verschil. Daarom is een duidelijke stop tegen diegene in de omgeving die een redelijke dialoog vermijdt zo belangrijk. Dialoog waarin we onze eigen duisternis het licht gunnen en elke persoonlijke onvrede drenken in elkaars rede.

In een vrije wereld kunnen we dikwijls niet verhinderen dat andere mensen hun stuk donkerte in daden vertalen. Maar we kunnen er wel voor kiezen om ons eigen stukje onzin te overstijgen. En voluit te gaan voor de positieve, bewuste actie. Want in wat we doen definiëren we onszelf en creëren we elkaar.